महाराष्ट्र ज्येष्ठ नागरिक सेवा व सुविधा अधिनियम, २०२५ – एक क्रांतिकारी पाऊल

 

पीएम किसान सन्मान निधी योजनेचा २० वा हप्ता जाहीर: eKYC अनिवार्य, काही शेतकऱ्यांचे पैसे थांबले.

शेती हा भारताच्या अर्थव्यवस्थेचा कणा आहे. सरकार शेतकऱ्यांच्या आर्थिक सक्षमीकरणासाठी अनेक योजना राबवत आहे, त्यातील एक महत्त्वाची योजना म्हणजे प्रधानमंत्री किसान सन्मान निधी (PM-KISAN). ही योजना केंद्र शासनाने सुरू केली असून, दरवर्षी पात्र शेतकऱ्यांना आर्थिक मदत दिली जाते.

२ ऑगस्ट २०२५ रोजी मा. पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी वाराणसी येथून पीएम किसान योजनेचा २० वा हप्ता जाहीर केला. परंतु, अनेक शेतकऱ्यांचे पैसे त्यांच्या खात्यात आलेले नाहीत. त्यामागील मुख्य कारण म्हणजे eKYC न झाल्यामुळे किंवा अपात्रतेमुळे लाभ थांबवले गेलेले आहेत.

ताज्या अपडेट्स: 2 ऑगस्ट 2025 रोजी मा. पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी वाराणसी येथून पीएम किसान सन्मान निधी योजनेचा 20 वा हप्ता जाहीर केला आहे. या हप्त्याअंतर्गत पात्र शेतकऱ्यांच्या खात्यात ₹2000 ची थेट आर्थिक मदत जमा करण्यात आली आहे.

परंतु, eKYC पूर्ण न झालेल्या किंवा अपात्र शेतकऱ्यांचे पैसे थांबवण्यात आले आहेत. त्यामुळे आपण योजनेचे लाभार्थी असाल, तर तुमचं eKYC पूर्ण आहे का हे लगेच तपासा.

पीएम किसान योजनेबद्दल थोडक्यात

प्रधानमंत्री किसान सन्मान निधी योजना (PM-KISAN) ही केंद्र सरकारची योजना असून तिच्यामार्फत पात्र शेतकऱ्यांना दरवर्षी ₹6000 ची आर्थिक मदत दिली जाते. ही रक्कम तीन समान हप्त्यांत थेट शेतकऱ्यांच्या बँक खात्यात जमा केली जाते:

• पहिला हप्ता: एप्रिल ते जुलै

• दुसरा हप्ता: ऑगस्ट ते नोव्हेंबर

• तिसरा हप्ता: डिसेंबर ते मार्च

कोणासाठी eKYC अनिवार्य?

2025 मध्ये नवीन मार्गदर्शक तत्त्वांनुसार, eKYC पूर्ण करणे सर्व नोंदणीकृत शेतकऱ्यांसाठी अनिवार्य करण्यात आले आहे. कोणत्याही शेतकऱ्याचे eKYC पूर्ण नसेल, तर त्यांना हप्ता मिळणार नाही.

eKYC करण्याचे दोन पर्याय:

1. OTP आधारित eKYC –
   PM-KISAN पोर्टलवर (https://pmkisan.gov.in) मोबाईलद्वारे OTP मिळवून ऑनलाइन KYC करू शकता.

2. बायोमेट्रिक आधारित eKYC –
   जवळच्या CSC (Common Service Centre) सेंटरवर जाऊन अंगठा स्कॅन करून KYC पूर्ण करू शकता.

काही शेतकऱ्यांचे पैसे थांबवले गेले आहेत – कारण काय?

PM-KISAN योजनेत सरकारने काही संशयास्पद प्रकरणांची तपासणीसाठी थांबवलेली रक्कम खालील कारणांमुळे आहे:

1. 01 फेब्रुवारी 2019 नंतर जमीन खरेदी करणारे शेतकरी

– ज्यांनी 01-02-2019 नंतर शेतीच्या जमिनीचे मालकी हक्क मिळवले, ते या योजनेच्या मूळ पात्रतेत येत नाहीत.

2. एका कुटुंबातील एकापेक्षा अधिक सदस्य लाभ घेत आहेत

– उदाहरणार्थ, नवरा आणि बायको दोघेही हप्ता घेत असतील, किंवा प्रौढ आणि अल्पवयीन मुलगा दोघांचेही नाव लाभार्थ्यांत असेल.

3. कागदपत्रांची विसंगती / अपूर्ण माहिती

– काही अर्जांमध्ये माहिती चुकीची, विसंगत किंवा अपूर्ण असल्याने हप्ता थांबवण्यात आलेला आहे.

तुमचा हप्ता थांबवला आहे का? लगेच तपासा!

शेतकऱ्यांनी आपली स्थिती खालील पद्धतीने तपासावी:

➤ PM-KISAN पोर्टलवर "Know Your Status" वर क्लिक करा:

• वेबसाईट: https://pmkisan.gov.in

• आधार क्रमांक / नोंदणीकृत मोबाईल क्रमांक टाकून तपासणी करा.

➤ PM-KISAN Mobile App वापरा

• Android मोबाईलसाठी उपलब्ध

• "Beneficiary Status" मध्ये जाऊन तुमचा हप्ता मिळाला का हे पहा.

➤ Kisan eMitra Chatbot वापरा

• https://pmkisan.gov.in वेबसाइटवर eMitra चॅटबॉटद्वारे मदत मिळवता येईल.

तकऱ्यांसाठी महत्त्वाच्या सूचना

👉 जर तुमचा हप्ता थांबवण्यात आलेला असेल, तर तुमच्या गावातील तलाठी, मंडळ अधिकारी किंवा CSC केंद्राशी त्वरित संपर्क साधा.

👉 शासनाकडून शारीरिक पडताळणी (Physical Verification) केली जात आहे. या प्रक्रियेत तुमचं नाव, जमीनधारक माहिती, कुटुंबातील सदस्य संख्या आणि बँक डिटेल्स यांची तपासणी केली जाते.

👉 पडताळणी पूर्ण झाल्यावरच पुढील हप्ता सुरू होईल.

मदतीसाठी संपर्क

• CSC केंद्र / ग्रामसेवक / तलाठी कार्यालयात चौकशी करा.

• PM-KISAN हेल्पलाइन:

• 155261 / 011-24300606

• ईमेल: pmkisan-ict@gov.in

सामान्य शंका आणि उत्तरं (FAQs)

Q1. मला हप्ता मिळाला नाही. काय करावं?

➤ तुमचं eKYC पूर्ण आहे का हे तपासा. त्यानंतर Know Your Status वरून स्थिती पहा. तांत्रिक किंवा पात्रतेशी संबंधित अडचण असल्यास CSC केंद्रात जाऊन शारीरिक पडताळणीसाठी अर्ज करा.

Q2. माझ्या कुटुंबातील दुसऱ्या सदस्यानेही अर्ज केला आहे. दोघांनाही हप्ता मिळेल का?

➤ नाही. पीएम किसान योजनेच्या मार्गदर्शक तत्त्वांनुसार, एका कुटुंबात फक्त एकच शेतकरी लाभ घेऊ शकतो.

Q3. मी जमीन 2020 मध्ये विकत घेतली. मी पात्र नाही का?

➤ 01 फेब्रुवारी 2019 नंतर मालकी हक्क मिळवलेल्यांना योजना लागू नाही. तथापि, काही अपवाद असू शकतात. तपशीलवार माहिती जिल्हा कृषी कार्यालयाकडून मिळवा.