या योजनेंतर्गत लाभ मिळवण्यासाठी काही आवश्यक प्रक्रिया पार कराव्या लागतात. त्यातील महत्त्वाची प्रक्रिया म्हणजे हयातीचा दाखला (Life Certificate).
हा दाखला दरवर्षी निश्चित कालावधीत सादर करणे आवश्यक असते, अन्यथा लाभ बंद होतो.
परंतु २०२५ साली अनेक लाभार्थ्यांना ऑनलाइन हयातीचा दाखला सादर करताना Beneficiary Satyapan App मधून समस्या येत आहेत. याचा नेमका अर्थ काय आहे? अडचण का होते? आणि त्यावर उपाय काय आहेत? याचा तपशील आपण पाहूया.
संजय गांधी निराधार योजना व श्रावण बाळ सेवा योजना — थोडक्यात माहिती
१) संजय गांधी निराधार योजना
-
वयस्क, निराधार, अनाथ, विधवा, घटस्फोटित महिला, अपंग, गंभीर आजारी असलेले
-
दरमहा ₹२५०० इतके अनुदान मिळते (२०२५ मध्ये वाढ)
२) श्रावण बाळ सेवा योजना
-
६५ वर्षांवरील वृद्ध व्यक्तींसाठी
-
कुटुंबाचे वार्षिक उत्पन्न मर्यादा – १ लाख
-
दरमहा ₹२५०० पेन्शन
हयातीचा दाखला कशासाठी?
सरकारला खात्री करायची असते की, लाभार्थी जिवंत आहे आणि योग्य आहे.
त्यामुळे दरवर्षी हयातीचा दाखला सादर करणे आवश्यक आहे.
पूर्वी ग्रामसेवक किंवा तलाठी यांच्याकडे प्रत्यक्ष जाऊन हा दाखला सादर करावा लागत असे.
२०२३ पासून सरकारने Beneficiary Satyapan App (NSAP App) सुरू केला, ज्यामधून ऑनलाइन हयातीचा दाखला सादर करता येतो.
Beneficiary Satyapan App — याचा वापर
-
Google Play Store वरून उपलब्ध
-
लाभार्थ्याचा आधार नंबर व बायोमेट्रिक घेऊन हयातीची नोंदणी
-
स्थानिक अधिकारी किंवा ग्रामसेवक याद्वारे App द्वारेच तपासणी
सध्या येणारी अडचण — “Beneficiary is not registered with this scheme”
सध्या अनेक लाभार्थ्यांना ऑनलाइन हयातीचा दाखला देताना खालील त्रुटी येत आहेत —
“Beneficiary is not registered with this scheme”
याचा अर्थ —
-
लाभार्थ्याचा डेटा Beneficiary Satyapan App मध्ये दिसत नाही
-
योजनेत लाभार्थीची नोंदणी नसल्याचे App दर्शवते
का येतो हा त्रुटी संदेश?
१) लाभार्थ्याचे नाव / आधार क्रमांक चुकीचा नोंदलेला आहे
-
शासकीय नोंदणीमध्ये किंवा बँकेमध्ये लाभार्थ्याचे नाव, जन्मतारीख, आधार क्रमांक किंवा इतर माहिती वेगळी असल्यास App मध्ये त्रुटी येते
२) लाभार्थ्याचा डेटा अजून डिजिटल केलेला नाही
-
जुन्या काळात लाभार्थ्यांची नोंदणी हाताने किंवा ऑफलाईन पद्धतीने झालेली आहे
-
ही माहिती अद्याप NSAP प्रणालीमध्ये अपडेट झालेली नसते
३) समाज कल्याण विभागाकडून डेटा अपलोड झालेला नाही
-
कधी कधी स्थानिक समाज कल्याण कार्यालयाने लाभार्थ्यांची माहिती पोर्टलवर टाकलेली नसते
४) बायोमेट्रिक यंत्रणा अपडेट नसणे
-
आधार इन्कनसिस्टन्सी / फिंगरप्रिंट मॅच न होणे
त्यामुळे ऑनलाइन हयाती दाखला काढता येत नाही — मग उपाय काय?
१) प्रत्यक्ष ग्रामसेवक / तलाठी यांच्याकडे भेट द्या
-
लाभार्थीने प्रत्यक्ष जाऊन हयाती दाखल्याची विनंती करावी
-
ग्रामसेवक, तलाठी किंवा समाज कल्याण कार्यालय यांच्याकडे फॉर्म सादर करावा
२) समाज कल्याण विभागात संपर्क साधा
-
आपला लाभार्थी क्रमांक, नाव, आधार क्रमांक सोबत घ्या
-
कार्यालयात अर्ज करून "डेटा अपडेट" करण्याची विनंती करा
३) NSAP पोर्टलवर नाव शोधा
-
https://nsap.nic.in या वेबसाइटवर जाऊन नाव व आधार क्रमांक तपासा
-
जर नोंद नसेल तर समाज कल्याण कार्यालयाकडे तक्रार करा
४) ग्रामसेवकाच्या उपस्थितीत हयाती दाखला द्या
-
बायोमेट्रिक अडचण असल्यास ग्रामसेवकाचे प्रमाणपत्र स्वीकारले जाते
महत्त्वाचे — App न वापरता थेट कशी प्रक्रिया कराल?
-
हयाती दाखल्याचा अर्ज ग्रामपंचायत कार्यालयात द्या
-
गावातील तलाठी / ग्रामसेवकाकडून प्रमाणित करून घ्या
-
अर्जावर सही व शिक्का घेऊन समाज कल्याण विभागात जमा करा
-
पेन्शन खात्यामध्ये हयातीची नोंदणी होईल
अन्य पर्यायी मार्ग —
➡ स्थानिक पंचायत समितीकडे संपर्क
-
सामाजिक कल्याण अधिकारी यांच्याकडे तक्रार नोंदवा
-
लाभार्थी यादीमध्ये नाव असल्याची खात्री करून घ्या
➡ ऑनलाईन दाखल्याच्या तक्रारीसाठी हेल्पलाइन
-
NSAP हेल्पलाइन: 1800-11-1400
-
स्थानिक पंचायत कार्यालयाचे हेल्पलाईन नंबर वापरा
हयाती दाखला सादर करण्याची वेळ व मुदत
-
दरवर्षी जानेवारी ते मार्च दरम्यान हयातीचा दाखला सादर करणे आवश्यक
-
मुदतीत सादर केल्यास पेन्शन सुरू राहते
-
विलंब झाल्यास पेन्शन थांबण्याचा धोका
डिजिटल तंत्रज्ञानातील अडचणी — सामान्य नागरिकांसाठी संदेश
-
सर्वसामान्य नागरिकांसाठी डिजिटल प्रक्रिया कधी कधी गुंतागुंतीची वाटते
-
म्हणूनच स्थानिक ग्रामपंचायत कार्यालय, पंचायत समिती व समाज कल्याण विभाग यांच्याकडून मार्गदर्शन घेणे महत्त्वाचे आहे
Post a Comment
0 Comments